نگاهی به رمان درخشان سارا پنر با ترجمه‌ی فاخر سمانه زارع

در دل کوچه‌های مه‌گرفته‌ی لندن قرن هجدهم، عطاری‌ای کوچک پنهان شده که بوی مرگ و زندگی را هم‌زمان در خود دارد. جایی که زنان شکسته و فراموش‌شده، در سکوت به دنبال انتقام و رهایی‌اند. این جهان تاریک و شاعرانه، دنیایی است که سارا پنر، نویسنده‌ی جوان و خوش‌ذوق آمریکایی، در رمان پرآوازه‌ی خود با نام «عطاری گمشده» (The Lost Apothecary) آفریده است؛ اثری که اکنون با ترجمه‌ای زیبا و دقیق از سمانه زارع و به همت انتشارات فراهنر در ایران منتشر شده و با استقبال چشمگیر خوانندگان روبه‌رو شده است.

🕰 داستانی میان گذشته و حال

سارا پنر در «عطاری گمشده» با مهارتی تحسین‌برانگیز سه روایت را در دو خط زمانی به هم می‌دوزد:

  1. قرن هجدهم لندن: جایی که زنی به نام نلا عطاری‌ای پنهان دارد و داروهایش نه برای درمان، بلکه برای مرگ ساخته می‌شوند. او با استفاده از دانش گیاهان دارویی، به زنان ستمدیده کمک می‌کند از ظلم مردان رها شوند.
  2. عصر حاضر: کارولین، زنی امروزی که در سفری ناگهانی به لندن، شیشه‌ای کوچک از عطاری گمشده پیدا می‌کند؛ شیشه‌ای که راز سه قرن خاموشی را در خود دارد.

این دو خط زمانی، با ظرافتی ادبی در هم تنیده‌اند تا در نهایت پرسشی عمیق را مطرح کنند: آیا درد و خشم زنان در طول تاریخ تغییر کرده است، یا فقط شکلش عوض شده؟

💬 ترجمه‌ای که جان تازه به متن بخشید

یکی از دلایل اصلی موفقیت نسخه‌ی فارسی این رمان، ترجمه‌ی درخشان و فاخر سمانه زارع است.
زارع در ترجمه‌ی «عطاری گمشده» توانسته است نه‌تنها وفاداری معنایی به متن اصلی را حفظ کند، بلکه فضای ادبی و تاریخی لندن قرن هجدهم را با نثری لطیف و شاعرانه بازآفرینی نماید.
او با انتخاب واژگان دقیق و موسیقایی، به‌گونه‌ای عمل کرده که خواننده فارسی‌زبان نیز همان حس رازآلود و غمگین متن انگلیسی را تجربه کند. بسیاری از منتقدان ادبی، ترجمه‌ی زارع را یکی از نمونه‌های شاخص در حوزه‌ی رمان‌های تاریخی معاصر دانسته‌اند.

🌸 قدرت زنانه در تاریکی تاریخ

«عطاری گمشده» فراتر از یک داستان تاریخی است؛ این کتاب فریادی از دل تاریخ است برای شنیده‌شدن صدای زنان.
نلا، شخصیت اصلی داستان، نماد زنی است که از دانش و خرد خود برای مقاومت استفاده می‌کند.
سارا پنر با خلق او، مفاهیمی چون همبستگی زنان، انتقام، رهایی و عشق خاموش را در بستری از راز و رمز روایت می‌کند.

درون‌مایه‌ی اثر بر پایه‌ی این اندیشه استوار است که حتی در تاریک‌ترین روزهای تاریخ، دانش و آگاهی زنان می‌تواند ابزار بقا و امید باشد — حتی اگر این دانش در شیشه‌ای کوچک از عطاری گمشده پنهان شده باشد.

📚 زبان و سبک روایت

پنر در نگارش این رمان از ساختاری سینمایی بهره می‌گیرد؛ توصیف‌های بصری، تغییر دیدگاه راویان، و ریتمی که میان گذشته و حال در نوسان است، حس تعلیق و کنجکاوی را تا پایان حفظ می‌کند.
از سویی دیگر، نثر سمانه زارع به شکلی هنرمندانه این ویژگی‌ها را به فارسی منتقل کرده و گاه حتی رنگ و عمقی ادبی‌تر بدان بخشیده است. در ترجمه‌ی او، زبان نه خشک و رسمی است، نه بیش از اندازه محاوره‌ای؛ بلکه میان دو جهان تاریخی و معاصر، توازن لطیفی برقرار می‌کند.

💎 چرا باید عطاری گمشده را بخوانیم؟

  • اگر به رمان‌های تاریخی با محوریت زنان علاقه‌مندید؛
  • اگر از داستان‌های پررمز و راز با پایان‌های غافلگیرکننده لذت می‌برید؛
  • اگر ترجمه‌های دقیق و شاعرانه را می‌پسندید؛
    این کتاب برای شماست.

عطاری گمشده داستانی است درباره‌ی رازها، گناه، رهایی و پیوند ناگسستنی زنان در طول تاریخ. سارا پنر با نگاهی زن‌محور و در عین حال انسانی، نشان می‌دهد چگونه صدای زنان، هرچند گاه خاموش شده، هیچ‌گاه از بین نرفته است.

🌷 درباره‌ی نویسنده: سارا پنر

سارا پنر (Sarah Penner) نویسنده‌ی آمریکایی، متولد ایالت فلوریداست. او پیش از نویسندگی در حوزه‌ی مالی فعالیت می‌کرد و پس از سال‌ها، علاقه‌اش به ادبیات و تاریخ باعث شد نخستین رمان خود، «عطاری گمشده»، را بنویسد. این اثر بلافاصله پس از انتشار، در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز قرار گرفت و به بیش از ۴۰ زبان ترجمه شد.
پنر در آثارش بیشتر به موضوعاتی چون قدرت زنان، رازهای پنهان و تاریخ خاموش می‌پردازد و در حال حاضر روی دومین رمان خود با حال‌وهوایی مشابه کار می‌کند.

🕊 پیامی که باقی می‌ماند

در پایان کتاب، خواننده درمی‌یابد که «عطاری گمشده» فقط درباره‌ی زهر و مرگ نیست؛ بلکه درباره‌ی انتخاب و اراده‌ی انسان است. نلا، کارولین و الیزا (شخصیت سوم داستان) هر سه در برابر ناعدالتی‌های زمانه‌شان می‌ایستند و راهی برای بقا پیدا می‌کنند.

رمان در نهایت با جمله‌ای نمادین به پایان می‌رسد؛ گویی می‌گوید:

هیچ دانشی، هرچند پنهان، برای همیشه گم نمی‌شود؛ همان‌گونه که هیچ زنی، اگرچه خاموش، فراموش نخواهد شد.

✨ سخن پایانی

انتشار فارسی «عطاری گمشده» توسط انتشارات فراهنر نه‌تنها گامی در معرفی آثار ادبی روز جهان است، بلکه نشان می‌دهد مخاطبان ایرانی نیز به‌دنبال آثاری هستند که عمق انسانی و تاریخی را با نثر ادبی درآمیزند.
ترجمه‌ی سمانه زارع، این کتاب را از یک رمان تاریخی صرف فراتر برده و آن را به تجربه‌ای احساسی و تفکرانگیز تبدیل کرده است — سفری میان تاریخ، عشق و راز.

اگر هنوز این اثر را نخوانده‌اید، شاید وقت آن رسیده در میان سطرهای عطاری گمشده قدم بگذارید و عطر تلخ و مرموز آن را تجربه کنید.